Przyczyny insulinooporności

Poniżej opiszę czynniki, które mają wpływ na powstawanie insulinooporności. Zrobiłam podział na przyczyny na które mamy realny wpływ oraz czynniki niemodyfikowalne, które są uwarunkowane cechami osobniczymi.

Przyczyny insulinooporności – czynniki modyfikowalne

Niska aktywność fizyczna i siedzący tryb życia

Jako, że większość receptorów insulinowych jest ulokowana w tkance mięśniowej – im mniej jej używamy – tym też mniej receptorów insulinowych jest aktywnych i gotowych na “przyjęcie glukozy”. Niska aktywność fizyczna to w mojej ocenie jedna z najczęściej występujących obecnie przyczyna insulinooporności, również wśród osób młodych. Więcej informacji na temat znaczenia aktywności fizycznej w insulinooporności możecie przeczytać np. na stronie Instytutu Żywności i Żywienia w tym artykule.

Zbyt duża podaż kalorii w diecie i wysoka zawartość tkanki tłuszczowej

Ten czynnik powiązany jest niejako z pierwszym czynnikiem. Gdy mało się ruszamy, nasze zapotrzebowanie kaloryczne spada. Niestety siedzący tryb życia sprzyja podjadaniu, a to wiąże się często z przeładowaniem kalorycznym i powstawaniem nadmiaru tkanki tłuszczowej.

Zbyt mała ilość godzin snu

Niedosypianie prowadzi do wielu zaburzeń. Jednym z nich może być przewlekle podwyższony poziom kortyzolu, który prowadzi do nadmiernych wyrzutów insuliny. Dodatkowo niedosypianie wiąże się też z tzw. leptynoopornością, co wpływa na przejadanie się i zaburzenia w obszarze “głodu i sytości”. Mówiąc prościej gdy się nie wysypiamy jemy z reguły więcej bo uczucie sytości pojawia się z opóźnieniem.

Przetworzona żywność w diecie

Zbyt duże ilości przetworzonej żywności to większe ryzyko stanów zapalnych i zaburzeń jelitowych, co również ma wpływ na wydzielanie insuliny

Przewlekły stres

Podobnie jak zła dieta stres trwający przez długi okres czasu jest czynnikiem sprzyjającym występowaniu stanów zapalnych.

Pozostałe czynniki na które mamy wpływ, a które mogę zwiększać ryzyko insulinooporności to:

• Niedobory takich pierwiastków jak: magnez, wapń, witamina D
• Nadmiar żelaza w diecie – dotyczy głównie mężczyzn

Przyczyny insulinooporności – czynniki niemodyfikowalne

Do czynników na które nie mamy wpływu, a które również przyczyniają sie do występowania insulinooporności należą:

1. Czynniki genetyczne (jest to skompilowane zagadnienie i ma na to wpływ wiele genów)
2. Płeć męska
   Mężczyźni posiadają z reguły więcej wisceralnej tkanki tłuszczowej i testosteronu. To sprawia że są bardziej predysponowani do występowania insulinooporności. Nie dotyczy to jednak grupy mężczyzn o wysokiej aktywności fizycznej, u których tkanka tłuszczowa występuje w nadmiarze znacznie rzadziej.
3. Okres po menopauzie (u kobiet)
   Kobiety po menopauzie ze względu na spadek działającego ochronnie estrogenu mogą z większym prawdopodobieństwem nabawić się insulinooporności. Często też Panie w tym wieku nabierają większej ilości tkanki tłuszczowej, co stanowi istotny czynnik ryzyka.
4. Ciąża (u kobiet)
5. Wiek (>45 lat)
6. Zanieczyszczenia środowiskowe (smog, PCBs)
7. Pochodzenie azjatyckie, hinduskie
8. Zbyt niska lub zbyt wysoka masa urodzeniowa

Bibliografia

Rijeka: InTech Prepress; 2012.
Dang J et al. Associations of Exposure to Air Pollution with Insulin Resistance: A Systematic Review and Meta-Analysis. Int J Environ Res Public Health. 2018;15(11):2593.
Manley G. Gender Differences in Insulin Resistance, Body Composition, and Energy Balance. Gend Med. 2009;6(Suppl 1)):60-75.
Peckenpaugh NJ. Podstawy Żywienia i Dietoterapia. 11 wydanie. Wrocław: Elsevier Inc; 2011.