Dieta w cukrzycy typu 2 + dzień diety do pobrania

Podstawowe zasady komponowania diety w cukrzycy typu 2

Poniżej w wielkim skrócie opisałam podstawowe wg. mnie zasady o jakich osoba z cukrzycą typu 2 powinna pamiętać planując dzienny jadłospis.
Warto dodać, że na stan zdrowia Pacjenta z insulinoopornością wpływ ma nie tylko dieta. Pozostałe zalecenia odnośnie aktywności fizycznej, również są istotne jednak w tym artykule skupię się na kwestiach związanych tylko z dietą.

Spożywaj co najmniej 4 porcje warzyw dziennie Zrezygnuj ze słodkich napojów oraz unikaj produktów przetworzonych zawierających dużo cukrów prostych/kalorii Wybierz zdrowe tłuszcze z nasion, orzechów, pestek, awokado, ryb i ogranicz tłuszcze pochodzące z tłustego mięsa, nabiału, potraw smażonych, słodyczy Kontroluj glukozę przy pomocy glukometru – minimum raz w tygodniu 3 pomiary: na czczo, godzinę i 2 godziny po posiłku Dostosuj wartość kaloryczną diety do trybu życia Równomiernie podziel kalorie w ciągu dnia na minimum 3 posiłki dziennie (optymalnie 4-5) Komponując posiłek weź pod uwagę ilość węglowodanów Wybieraj produkty zbożowe wysokobłonnikowe o niższym/umiarkowanym indeksie glikemicznym

Składniki odżywcze w diecie

Białko

• Energia z białek wg Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (PTD) powinna wynosić podobnie jak w przypadku ludzi zdrowych od 15-20 % energii z pożywienia (od 1 do 1,5 g/kilogram masy ciała). 
  W praktyce jednak przy braku przeciwwskazań (choroby nerek) dobrze sprawdzają się również diety o nieco wyższej jego zawartości (nawet do 30 % kalorii z diety). W szczególności zauważyłam dobrą tolerancję diet wysokobiałkowych u Panów z cukrzycą typu 2 i jednocześnie występującą nadwagą i otyłością. Pacjenci na tego typu dietach łatwiej byli w stanie znieść ograniczyć kaloryczne, ze względu na poczucie sytości jakie daje duża ilość produktów białkowych w diecie. Ilość białka należy dobrać indywidualnie w zależności od stanu zdrowotnego, aktywności fizycznej i prowadzonego przez Pacjenta trybu życia. Dobierając ilość białka w diecie warto zwrócić uwagę na takie parametry jak kreatynina, GFR, czy kwas moczowy gdyż zbyt duże ilości białka nie są wskazane przy zaburzeniach nerek.

Czy mając cukrzycę typu 2 mogę jeść mięso? Jeżeli tak to w jakich ilościach?

Wedle większości zaleceń naukowych (WHO, PTD) źródłem białka w diecie cukrzyka powinny być  przede wszystkim:  nasiona roślin strączkowych (fasola,soja, groch), ryby, drób, chudy nabiał, jaja, a więc mięso również wchodzi w grę. Ważne by był to głównie drób, rzadziej mięsa czerwone, o niskiej zawartości tłuszczu jak np.: polędwica wołowa, sznycel cielęcy, mięso z królika.
Optymalne zalecane proporcje produktów białkowych w diecie

• trzy-cztery razy w tygodniu mięso (czerwone najlepiej maksymalnie raz w tygodniu)
• dwa- trzy razy w tygodniu ryba
• dwa-cztery razy rośliny strączkowe (a przy dobrej tolerancji nawet codziennie)

Są to proporcje rekomendowane przez większość instytucji zajmujących się żywieniem, przy czym mięsa może być mniej, za to więcej roślin strączkowych i ryb. Ilość mięsa w diecie należy dostosować do indywidualnych preferencji, stanu zdrowotnego i trybu życia pacjenta.

Jaka jest zalecana maksymalna ilość mięsa w diecie dla osoby z cukrzycą typu 2?

Światowa Fundacja Badań nad Rakiem (WCRF, World Cancer Research Found) zaleca, aby nie przekraczać ilości 500 gramów czerwonego mięsa na tydzień (750 gramów przed przygotowaniem). Dotyczy to zarówno osób zdrowych jak i pacjentów z cukrzycą, jednak w przypadku tych drugich, ze względu na większe zagrożenie chorobami serca, ilości te można dodatkowo ograniczyć.
W przypadku mięsa przetworzonego takiego jak: salami, kiełbasa, szynka i inne wędliny rekomenduje się maksymalne ograniczenie ilości, a najlepiej rezygnację z tego typu produktów na rzecz np. mięs pieczonych domowej roboty . Wyniki badań wskazują bowiem, że wystarczy już 50 gramów salami czy kiełbasy dziennie, aby zwiększyć ryzyko zachorowania na nowotwór jelita o 18 proc. Taka ilość to mniej niż dwa plasterki wędliny.

W kwestii mięsa białego nie ma „twardych” rekomendacji, ale proponuje się by ilości były zdrowo-rozsądkowe, tj. 100-200 g trzy razy w tygodniu (w zależności od wagi, wieku itd).
Ważne jest to, że mięso powinno być w jak najmniejszym stopniu przetworzone, czyli najlepiej gotowane, duszone bez obsmażania albo pieczone. Korzystniejsze będzie pieczenie mięsa przez dłuższy czas w niższej temperaturze niż przypieczenie „na brąz”, gdyż właśnie pod wpływem wysokiej temperatury powstaje akrylamid, o działaniu szkodliwym.

Dlaczego cukrzycy powinni ograniczać tłusty nabiał i mięso w diecie?

Produkty wymienione poniżej są bogatym źródłem kwasów nasyconych, których nadmiar w diecie zwiększa ryzyko miażdżycy. Osoby z cukrzycą są w zwiększonej grupie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.

Bogatym źródłem kwasów nasyconych są  m.in.: sery żółte, śmietana, serki do smarowania, sery pleśniowe, mozzarella, tłusty twaróg, ricotta, golonka, skóra kaczki, gęsi, udziec barani, żeberka, boczek oraz wędliny takie jak: pasztety, salcesony, parówki, szynka z widocznym tłuszczem, kiełbasy, kabanosy. 

Wędliny należy ograniczyć w diecie również ze względu na to, że zawierają duże ilości soli, której nadmiar w diecie sprzyja nadciśnieniu oraz konserwantów m.in. azotanów, węglowodorów aromatycznych, heterocyklicznych amin, które wg. badań szwedzkich  naukowców z Karolinska Institutet, wykazują działanie rakotwórcze (spożywanie regularnie około 50 gramów peklowanej wędliny dziennie – 2-4 plasterki, zwiększa ryzyko nowotworu żołądka i jelita grubego).

Jaki rodzaj mięsa osoba z cukrzycą typu 2 może spożywać w większych ilościach?

Zdecydowanie bezpieczniejszą opcję będzie stanowić mięso drobiowe, najlepiej duszone na wodzie, pieczone w niskiej temperaturze, gotowane w wodzie lub na parze. Dobrą opcją są też zupy z mięsem, czy też dania z parowaru lub duszone w sosach warzywnych. Niestety jak wiadomo drób obecnie jest najbardziej faszerowany antybiotykami. Warto więc sięgać po mięso drobiowe z etykietą “z chowu bez antybiotyków”.
Na zawartość tłuszczu w mięsie znaczny wpływ ma również sposób przyrządzenia go. Najwięcej tłuszczu mają mięsa smażone, duszone lub pieczone z dodatkiem tłuszczu, a najmniej mięsa pieczone w rękawie foliowym, smażone na patelni bez tłuszczu, czy przyrządzane na grillu elektrycznym.

Wykazano, że umiarkowana hiperglikemia w cukrzycy może zwiększać tempo metabolizmu białek, co może z kolei wpływać na jego zwiększone zapotrzebowanie wśród chorych (stąd zalecana wartość nawet do 25 %).

Istotne jest by łączyć produkty białkowe z węglowodanami przez co uzyskuje się niższe wartości glikemii po posiłkowej, a tym samym niższe ryzyko powikłań spowodowanymi dużymi wahaniami glukozy.

Dieta bogatobiałkowa i ubogowęglowodanowa wpływa korzystnie na zmniejszenie masy ciała i wyrównanie glikemii, co jest szczególnie korzystne dla osób chorych na cukrzycę.

W przypadku chorych na nefropatię cukrzycową lub inne choroby nerek zawartość białka zazwyczaj musi ulec zmniejszeniu, w zależności od ciężkości choroby.

Tłuszcze w diecie cukrzyka

Ilość tłuszczu w cukrzycy typu 2 powinna być zbliżona do jego ilości rekomendowanych dla populacji osób zdrowych, czyli od 25-40%. Z praktyki gabinetowej zauważyłam, że diety o zwiększonej zawartości zdrowych tłuszczy, kosztem zmniejszenia udziału węglowodanów dają dobre rezultaty względem wyrównania cukrów i redukcji masy ciała u większości Pacjentów. Ilość tłuszczu w diecie należy dobrać indywidualnie, w zależności od kondycji układu pokarmowego, wątroby pacjenta, jego preferencji.

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego odnośnie tłuszczu w diecie Pacjenta z cukrzycą typu 2 z 2019

Kwasy nasycone powinny stanowić nie więcej niż 10 % energii z tłuszczów, a w przypadku gdy chory ma podwyższony poziom: ciśnienia tętniczego, trójglicerydów lub cholesterolu we krwi najlepiej poniżej 7%. Z tego względu w diecie ograniczamy tłusty nabiał, śmietanę, mleczko kokosowe, mięso i częściej zastępujemy chudymi odpowiednikami.

Kwasy jednonienasycone powinny stanowić do 20% energii. Dobrym źródłem tych kwasów są oleje: oliwa z oliwek, olej rzepakowy, orzechy laskowe, olej sezamowy, awokado, oliwki.

Kwasy wielonienasycone powinny stanowić 6-10 % energii z pożywienia. Aby realizować to założenie warto spożywać ryby minimum raz w tygodniu, a najlepiej częściej. Swoim Pacjentom z cukrzycą typu 2 polecam by częściej sięgali po ryby niż mięso, właśnie ze względu na cenne kwasy omega-3, które w cukrzycy typu 2 są nieocenione. Poza tym na co dzień włączam do diety siemię lniane, orzechy i pestki. Oleje, jako że są bardziej przetworzonymi źródłami tłuszczu wolę zastąpić własnie pestkami i orzechami, z których się je pozyskuje. Tłuszcze zawarte w wyżej wymienionych produktach odgrywają silną rolę przeciwmiażdżycową i poprawiają kondycję naczyń krwionośnych co dla Pacjentów z cukrzycą jest bardzo istotne by uniknąć powikłań. Z tego względu rodzaj tłuszczu w diecie cukrzyka odgrywa pierwszorzędną rolę.

Kwasy nienasycone trans – “izomery trans” –  działają podobnie jak kwasy nasycone, tylko gorzej… Zwiększając poziom „złego” cholesterolu w diecie, a dodatkowo obniżają poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Bogatym źródłem izomerów trans są produkty zawierające częściowo uwodornione oleje roślinne np. krakersy, kotlety w panierce, paluszki rybne, ciastka francuskie, słodycze, dania typu fast-food (smażone na głębokim oleju). Produktów tych powinno się unikać.

Węglowodany z cukrzycy typu 2

Ile węglowodanów w diecie dla osób z cukrzycą typu 2?

PTD rekomenduje wartość energetyczną z węglowodanów na poziomie ok 45% energii z diety. Ilość węglowodanów należy dobrać indywidualnie, w zależności od aktywności fizycznej Pacjenta. W przypadku osób o niskiej aktywności przedziały te powinny oscylować w okolicach 25-45% energii z diety. Osoby o wyższej aktywności fizycznej powinny spożywać ich więcej, od 45% do nawet 60% energii z diety.

“Złe węglowodany” czyli jakich produktów osoba z cukrzycą powinna unikać?

Węglowodany szybko wchłaniające się to takie które ze względu na niską zawartość błonnika i wysoką zawartość cukrów prostych powodują gwałtowny wzrost poziomu glukozy we krwi. Należą do nich:

Ciastka, ciasta, słodycze, miód, soki owocowe, słodkie napoje, rozgotowany biały ryż, czy rozgotowany makaron., bułki, rogale, bagietki, biały chleb, pierogi, konwencjonalne naleśniki

“Dobre węglowodany” – jakie węglowodany są odpowiednie dla osób z cukrzycą?

Pożądaną grupą węglowodanów w diecie cukrzyka będą węglowodany wolno wchłaniające się, tzw. złożone. Zawierają wielocukry, czyli cząsteczki, które aby mogły ulec przyswojeniu muszą najpierw zostać rozłożone przez enzymy trawienne na cukry proste (jedno, dwucukry). Dzięki temu wywołują powolny i stopniowy wzrost glukozy we krwi. Im więcej błonnika w produkcie, tym wolniejszy wzrost cukru we krwi. Ich źródła to m.in:

Ich źródłem są grube kasze np. pęczak, jęczmienna, gryczana, otręby pszenne, pieczywo z mąki razowej, pieczywo na bazie ziaren, kasz, ryż brązowy, dziki, makarony ugotowane "al dente", w szczególności z soczewicy, ciecierzycy (dostępne np. w Biedronce, Lidlu), warzywa takie jak fasola, soczewica, ciecierzyca. 

BŁONNIK – kluczowy składnik w diecie cukrzyków

Czym jest błonnik?

Błonnik należy do węglowodanów, jednak organizm ludzki nie trawi go w przewodzie pokarmowym. W jego skład wchodzą frakcje rozpuszczalne, wpływające głównie na obniżenie poziomu cholesterolu i frakcje nierozpuszczalne – wpływające dodatnio na pracę jelit i trawienie.

• Produkty bogate w błonnik zwiększają uczucie sytości oraz przyspieszają perystaltykę przewodu pokarmowego i przeciwdziałają zaparciom.
• Frakcja rozpuszczalna błonnika (głównie pektyny) tworzy na ścianach jelita charakterystyczną, galaretowatą otoczkę, która sprawia, że cukry są znacznie dłużej wchłaniane z przewodu pokarmowego. 
• Błonnik wydłuża czas wchłaniania węglowodanów z przewodu pokarmowego – dzięki temu tempo uwalniana glukozy do krwi zachodzi wolniej co jest bardzo korzystne dla chorych z cukrzycą.
• Rozpuszczalna frakcja błonnika wpływa również na obniżenie przyswajania cholesterolu z posiłków, co wiąże się  ze zmniejszonym ryzykiem powikłań na tle sercowo-naczyniowym. Dodatkowo błonnik zmniejsza uczucie głodu co jest pomocne przy odchudzaniu się.

Minimalna dzienna podaż błonnika pokarmowego powinna wynosić 15 g/1000 kcal diety. Należy dążyć do zwiększenia spożycia błonnika pokarmowego przez włączenie co najmniej 2 porcji pełnoziarnistych produktów zbożowych oraz 3 porcji warzyw bogatych w błonnik dziennie.

Bogatymi źródłami błonnika w diecie są: 

otręby i płatki owsiane, warzywa strączkowe (fasola, soja, groch), pieczywo razowe z mąki z pełnego przemiału,grube kasze, ciemny ryż, większość warzyw w tym owiana złą sławą marchew, papryka, brokuły, kapusta, szpinak, owoce, wiórki kokosowe, babka jajowata i babka płesznik.

OWOCE I WARZYWA w diecie cukrzyków

Czy w cukrzycy typu 2 można jeść owoce?

• Owoce powinny być spożywane w ilości 2-3 porcji dziennie. 1 porcja to 1 średniej wielkości owoc jak jabłko/gruszka= 2/3 szklanki drobnych owoców. Owoce drobno-pestkowe charakteryzują się niższym indeksem glikemicznym, można więc ich zjeść więcej niż jabłek, gruszek, czy śliwek.
• Wybierając rodzaj owoców korzystnie jest kierować się sezonowością.
• Wbrew internetowym pogłoskom owoce to ważna część diety cukrzyka i nie powinien on rezygnować z tej grupy produktów. Witaminy i antyoksydanty mają korzystny wpływ na stan naczyń krwionośnych, a niska wartość kaloryczna owoców sprzyja utrzymaniu szczupłej sylwetki.
• Jeżeli nie przepadasz za owocami lub pragniesz urozmaicenia zmiksuj owoce i zrób sobie pyszny koktajl owocowy (najlepiej z dodatkiem siemienia lnianego lub babki płesznik).
• Unikaj soków owocowych gdyż są pozbawione błonnika, przez co będą powodowały szybszy wyrzut glukozy do krwi.
• Owoce warto łączyć z tłuszczem/białkiem by dodatkowo spowolnić wzrost stężenia glukozy po ich spożyciu. Dobrym połączeniem będą więc np.

jabłko + łyżka orzechów, pomarańcza + jogurt naturalny itp. 

Warzywa polecane dla osób z cukrzycą typu 2

W przypadku zarówno osób z cukrzycą jak i osób zdrowych zasada jest prosta:

Im więcej różnorodnych warzyw w diecie, tym lepiej!

Zalecane jest minimum 400 g warzyw dziennie. Jeżeli Twój układ pokarmowy nie jest przyzwyczajony do dużej ilości warzyw, zacznij od mniejszych porcji i uwzględnij warzywa gotowane w większej ilości niż surowe.

Które warzywa wybrać? I czy unikać gotowanej marchewki?

Bez warzyw nie ma zdrowej diety.
Jeżeli lubisz gotowaną marchew czy buraki spokojnie możesz sobie na nie pozwolić. Zjedz umiarkowaną porcję i zrezygnuj już z ziemniaków, czy kaszy do obiadu a nic złego Ci się nie stanie. Ważne by wziąć pod uwagę zawartość węglowodanów w posiłku.
Połączenie ze zdrowym białkiem pod postacią ryby, drobiu, czy warzyw strączkowych wpłynie na zmniejszenie tempa wzrostu glukozy we krwi.

Warzywa szczególnie korzystne w przypadku cukrzyków (i nie tylko) to:

warzywa zawierające siarkę i duże ilości kwasu foliowego jak kapusta, brokuł, kalafior, jarmuż (korzystny wpływ na naczynia krwionośne)

warzywa zawierające duże ilości błonnika, białka i charakteryzujące się wysokim "indeksem sytości" pomimo niskiej/umiarkowanej wartości kalorycznej: fasola, soczewica, cieciorka, soja, makarony z tych warzyw, groszek, w mniejszych ilościach bób

warzywa sezonowe - charakteryzują się wysoką wartością odżywczą, a także dostępnością i dobrą ceną 

Słodziki – czy stosować, a jeżeli tak to które wybierać?

Na rynku istnieje wiele substancji słodzących: półsyntetycznych, syntetycznych, naturalnych, niskokalorycznych. Wyróżnić można środki słodzące takie jak:

Fruktoza – jest niewskazana dla cukrzyków ze względu na to, że działa niekorzystnie na poziom złego cholesterolu – zwiększając go. Nie dotyczy to fruktozy naturalnie zawartej w owocach. PTD rekomenduje aby dzienne spożycie fruktozy nie przekraczało 50 g, nie zaleca się stosowania fruktozy jako zamiennika cukru

Aspartam – to najpopularniejszy słodzik. Jego niekorzystny wpływ na organizm nie został  potwierdzony jednak istnieje wiele kontrowersji na jego temat. Ze względu na wysoki stopień przetworzenia tego produktu, lepiej aby osoby chore na cukrzycę stosowały go sporadycznie lub wcale.

Sukraloza – jest sześćset razy słodsza od zwykłego cukru. Jest bardziej odporna na wysokie temperatury niż aspartam (może być stosowana np. w wyrobach piekarniczych) jednak podobnie jak on jest rozkładana w organizmie do związków chemicznych, które w dużych ilościach mogą być szkodliwe.

Ekstrakt z liści stewii – to naturalny słodzik otrzymywany z rośliny o wyjątkowo słodkich liściach. Jest to jeden z nielicznych naturalnych słodzików. Stewia nie podnosi poziomu cukru we krwi, dzięki czemu może być swobodnie stosowana przez cukrzyków. Dodatkowo ma 0 kalorii i nie powoduje próchnicy zębów. Jej dodatkowymi atutami są: działanie hipoglikemizujące oraz właściwości do obniżania ciśnienia krwi. Wadą, tego słodzika jest mało intensywny, przez niektórych uważany za “zbyt słaby” słodki smak.

Ksylitol (cukier brzozowy)
Stosowany do słodzenia głównie gum do żucia i cukierków ze względu na działanie przeciwpróchnicze. Więszość specjalistów poleca wybór ksylitolu w zastępstwie cukru Pacjentom z cukrzycą typu 2, ponieważ jest metabolizowany z niewielkim udziałem insuliny i ma wielokrotnie niższy indeks glikemiczny. Dodatkowym atutem jest smak bardziej zbliżony do cukru, niż np. w przypadku stewii. Kupując ksylitol warto zwrócić uwagę na kraj pochodzenia. Oryginalny ksylitol otrzymuje się w Finlandii, z kory brzozy, istnieją jednak podróbki produkcji chińskiej, bądźcie więc uważni.

ALKOHOL W CUKRZYCY TYPU 2

Alkohol jest przeciwwskazany zarówno wśród osób chorych na cukrzycę typu pierwszego jak i drugiego. Wg zaleceń dopuszczalne jest nie więcej niż 20 g alkoholu /dobę dla kobiet i 30 g dla mężczyzn. 20 gramów to 1 piwo pół litrowe lub 200 ml wina lub 50 ml wódki. Ważne by nie przekraczać tej ilości ze względu na to, że picie alkoholu znacznie obniża poziom cukru we krwi co może doprowadzić do niebezpiecznej hipoglikemii. W przypadku osób z stosujących leki na bazie metforminy alkohol powinien zostać całkowicie wykluczony z diety.

Wskazówki dla cukrzyków pijących alkohol:

•  Bezwzględnie nie należy przekroczyć maksymalnej dopuszczalnej ilości alkoholu ze względu na ryzyko hipoglikemii i groźnych, a nawet śmiertelnych powikłań. Znajomi mogą nie dostrzegać dziwnych objawów hipoglikemii jak: senność, zawroty głowy, brak równowagi, zaburzona orientacja w terenie, niewyraźna mowa, przez co chory zamiast być odwiezionym na pogotowie zostanie pozostawiony bez pomocy i uznany za “pijanego”. Przed piciem chory powinien powiedzieć w towarzystwie o możliwych niebezpiecznych skutkach picia przez niego alkoholu.
• Przed i po wypiciu alkoholu chory z cukrzycą musi zjeść przekąskę węglowodanową. W razie słabego samopoczucia należy bezwzględnie zaprzestać picia alkoholu, zjeść produkt węglowodanowy i zmierzyć cukier
• Jeżeli chory bierze leki lub insulinę możliwe, że po wypiciu alkoholu będzie potrzebował mniejszej dawki leku. Lepiej wziąć połowę dawki, zmierzyć cukier i w razie potrzeby uzupełnić dawkę.
• Pacjenci z cukrzycą bezwzględnie nie mogą pójść spać po wypitym alkoholu bez spożycia uprzednio posiłku zawierającego węglowodany
• Alkohol to źródło kalorii. Jeżeli występuje otyłość lub nadwaga nie powinno się w ogóle pić alkoholu.
• Alkoholu nie powinni spożywać chorzy z dyslipidemią (hipertriglicerydemią), neuropatią i z zapaleniem trzustki.

NAPOJE W DIECIE CUKRZYKA

Dla chorych na cukrzycę polecane są:

• woda mineralna
• herbata bez cukru, herbatki owocowe, napary z ziół, kawa w umiarkowanych ilościach

Ze względu na wysoka zawartość cukru zabronione są wszelkie napoje, nektary i czyste soki.

Cukrzyca typu 2 – czego unikać w diecie? Podsumowanie

Źródła niezdrowych tłuszczów

• Większość słodyczy
• Wędliny w szczególności: kiełbasy, pasztety, kabanosy itd.
• Tłuste mięsa: wieprzowina, baranina, kaczka, gęś itd. oraz mięsa poddane smażeniu na głębokim oleju, pieczeniu w wysokich temperaturach
• Tłustych serów żółtych, mleka, śmietany
• Tłustych sosów np. majonezów
• Ciast francuskich i innych wyrobów cukierniczych
• Deserów na bazie kremów

Źródła węglowodanów szybko-przyswajalnych, o wyższym indeksie glikemicznym

• pieczywo cukiernicze (pączki, ciastka francuskie, słodkie bułki itd.)
• chleb z mąki o typie poniżej 1850
• bułki, rogale, bagietki
• słodkie napoje włącznie z sokami
• ziemniaki pure, pieczone, frytki, chipsy ziemniaczane
• rodzynki, daktyle, miód
• popcorn, chipsy
• słodycze
• białe makarony, biały ryż
• płatki ryżowe, płatki kukurydziane, wszelkie płatki słodzone
• herbatniki, biszkopty, ciasta, ciastka, lody
• makaron pszenny zwykły, z mąki ryżowej
• ketchup (duża zawartość cukru)

Propozycje “zdrowszych” zamienników zakazanych produktów dla osób z cukrzycą typu 2

Wędliny → własnoręcznie upieczone mięso np. indyk, kurczak, najlepiej pieczone w niższych temperaturach przez dłuższy czas

Tłuste sery żółte → sery twarogowe, mozzarella light, hummus, wędlina sojowa

Majonez → sosy przyrządzane na bazie jogurtu np. czosnkowy, paprykowy, pomidorowy, hummus, pasta z awokado

Ciasta i ciastka francuskie. desery na bazie kremów → ciasta domowe z minimalnym użyciem tłuszczu, w zastępstwie kremu tradycyjnego kremy mniej tłuste na bazie budyniu, twarogu, pasty z fasoli, orzechów, najlepiej dosładzane ksylitolem/stewią

 Chleb z jasnej mąki, bułki, bagietki →chleb na bazie mąki razowej typu 2000/1850, chleby domowe na bazie kasz (polecam np. z tego przepisu  https://www.youtube.com/watch?v=8NbgRk7qoJo )

 Naleśniki z mąki pszennej jasnej  → naleśniki z mąki gryczanej, z mąki z ciecierzycy, mąki razowej typu 2000, naleśniki i placuszki z kaszy gryczanej/jaglanej (ciekawe propozycje znajdziecie np. na tej stronie  https://www.smakoterapia.pl/2014/08/niebywale-nalesniki-z-samej-gryki/ 

Płatki dosładzane, kukurydziane  → płatki owsiane, domowe musli z orzechami, płatki żytnie

Makaron pszenny  → makaron z soczewicy, ciecierzycy, grochu, makarony razowe

PRZYKŁADOWY JADŁOSPIS 1-DNIOWY dla pacjenta z cukrzycą typu 2 + link do pobrania diety

https://drive.google.com/file/d/11I7gzI7yNMkjd3K8PHnATEil-Pdqu83f/view?usp=sharing

Bibliografia:

Ciborowska H., Rudnicka H. Dietetyka. Żywienie zdrowego i chorego człowieka. 2010. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa
Diabetologia Praktyczna 2019, tom 5, nr 1 Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2019
Grajeta H. Wybrane zagadnienia z analizy żywności i żywienia człowieka. 2010. Akademia Medyczna. Wrocław
Gawęcki J., Hasik J., Żywienie człowieka zdrowego i chorego. 2000. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa